3-3 لوله ها (Tubes)
لوله ها در انتقال سوخت، به جهت سوخت رسانی به اجزای موتور در خودرو استفاده می شوند. یکی از ویژگی های این لوله ها، تامین امنیت خودرو می باشد. دلیل این امر نیز فشار سوخت گاز بسیار زیاد می باشد، که در صورت وجود هرگونه نقصی در این بخش، حوادث ناگواری پیش خواهد آمد. در هر کیت گازسوز، دو نوع لوله وجود دارد که به ترتیب:
- لوله های گاز برای استفاده در فشار های زیاد
- لوله های گاز جهت استفاده در فشار های پایین
در ادامه این بخش به تشریح هر کدام از این نوع لوله ها خواهیم پرداخت.
1-3 لوله های گاز فشار بالا
لوله های که برای استفاده در فشار های بالا طراحی شده اند، وظیفه انتقال گاز از شیر سوختگیری به مخزن و سپس به رگلاتور را دارند. این لوله ها دارای قطر خارجی به اندازه ی 6 میلی متر و قطر داخلی به اندازه ی 4 میلی متر می باشند. این لوله ها را معمولا از جنس فولاد، برنج و یا مس تهیه می کنند.
نکات زیر باید در حین ساخت لوله های فشار بالا رعایت شوند:
- حافظت از لوله ها باید به گونه ای باشد، که از بروز هر گونه انسداد و گرفتگی در مسیرشان و همچنین بروز هر گونه تغییر شکل در آن ها، جلوگیری به عمل آید. علاوه بر این، از هر گونه جوش دادن لوله ها به بدنه خودرو ها، که به منظور حفاظت از آن ها صورت می گیرد، باید خود داری شود.
- تمامی مسیر سوخت رسانی و اجزای تشکیل دهنده آن باید از هر گونه آثار زنگ زدگی، پوسیدگی، خوردگی، لک و یا سوراخ، مبرا باشند.
- تا حد امکان، لوله های سوخت گیری را از مسیر زیر گلگیر عبور ندهید. زیرا اگر لوله از این مسیر عبور کرده و فاقد پوشش مناسب برای حافظت باشد، باید انتظار هرگونه برخورد و تصادم ناشی از اجسام خارجی یا مشکلاتی به علت نصب ناصحیح زنجیر چرخ را نیز در نظر بگیرید. به همین منظور در صورتی که ناچار هستید لوله ها را از این قسمت عبور دهید، حتما از پوشش های محافظتی خوب، برای آن استفاده نمایید.
- دقت کنید که فاصله بین اگزوز خودرو و لوله ها، نباید از 10 سانتی متر کمتر باشد. اگر این فاصله کمتر از این مقدار شد، باید برای محافظت از لوله ها، از پوشش عایق های حرارتی با ضخامت حداقل 1 میلی متر آن ها را پوشاند. با این حال نیز، فاصله ی در نظر گرفته شده نباید کمتر از 5 سانتی متر باشد.
- خطوط سوخت و اتصالات باید بسیار محکم نصب شوند، تا در هنگام ضربه های سنگین نیز، از جا کنده نشده و ضربه نخورند. این اتصالات باید توسط بست های فلزی انجام شوند. همچنین این خط ها را باید با روش های مختلفی مانند؛ گالوانیزه کردن و یا روکش تفلونی محافظت شوند.
- دقت کنید که فاصله بین بست ها نباید از 60 سانتی متر بیشتر باشد.
- هرگز اتصالات را در محل هایی که امکان دسترسی به آن ها وجود ندارد، قرار ندهید.
- به هیچ وجه خطوط سوخت رسانی و لوله های گاز را در محل هایی که امکان دارد گاز به دلایلی نشت کند و انباشته شود، عبور ندهید.
- تمامی لوله کشی ها و سایر اتصالاتی که در پایین ترین بخش موتور نصب می شوند، باید به طور مکانیکی در برابر ضربه و ذرات پرتاب شونده، محافظت گردند.
- دقت کنید که تمامی لوله ها تنها به اندازه و طول مورد نیاز بریده شوند (این فاصله معمولا میان دو مجموعه، به علاوه طول حلقه مورد نیاز بر آورده می شوند).
- معمولا در مسیر لوله کشی، دو حلقه ی 5/1 دوری، به قطر 5 سانتی متر ایجاد می کنند. یکی از این حلقه ها در مسیر بین شیر سوختگیری و شیر مخزن و دیگری بین شیر مخزن و رگلاتور قرار می گیرند.
- لوله ها باید دارای حداقل مقاوت فشار کاری لازم (300 اتمسفر) در سیستم های گازسوز CNG باشند.
علاوه بر موارد ذکر شده، هنگام اتصال لوله ها، باید به موارد زیر دقت کنید:
باید ابتدا لوله ها توسط دستگاه مخصوص لوله بر ها و یا اره با تیغه فولادی و در اندازه های مورد نیاز بریده شوند (استفاده از لوله بر ها کمک می کند که لوله ها، کاملا عمود بر محور طولی خود بریده شوند
بعد از برش، لبه لوله ها که اکنون پر از براده های ریز و درشت فلزی شده است، توسط ابزار مخصوصی پلیسه گیری می شوند. زیرا که این براده ها هنگام نصب، اجازه قرار گیری کامل لوله در نشیمنگاه را به آن نمی دهد. علاوه بر این، پلیسه ها قطر داخلی لوله ها را نیز کم می کنند.
اتصالات که برای کار در فشار های بالا مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند دارای دو ممگی و یا تک ممگی باشند.
اتصالات دو ممگی را ابتدا در لوله هایی که پلیسه آن ها برداشته شده است قرار می دهند و سپس مهره مربوط به آن را بعد از چرخاندن، به وسیله دست و سپس که به انتهای مهره رسید، با آچار یک دور کامل به علاوه یک چهارم دور چرخانده و محکم می نماییم. با این کار پرچ ممگی به لوله ها، به طور کامل انجام می شود. در این صورت، لوله در حین کار دچار نشتی نمی شود.
- جهت بستن اتصالات برای دفعات بعدی، باید فقط یک چهارم دور (90 درجه) را چرخاند (کمتر و یا بیشتر از این سفت نکنید).
در صورتی که لازم است به تعویض قطعه سیستم در فشار بالای CNG بپردازید، حتما نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- باید ابتدا شیر مخزن گاز CNG را بسته و خودرو را در حالت استفاده از گاز قرار دهید. با این کار گاز داخل مدار مصرف شده و فشار مدار صفر می گردد. سپس اتصالات را باز نمایید.
- از باز کردن اتصالات تحت فشار خودداری کنید.
- در صورتی که خودرو روشن نشود، ابتدا شیر مخزن گاز CNG را بسته و خودرو را به فضای باز منتقل کنید. سپس یکی از اتصالات را شل کرده، تا گاز محبوس شده در آن، به آرامی خارج شود. با این کار فشار مدار صفر شده و می توانید به باز کردن اتصالات اقدام نمایید.
- تعداد باز و بسته کردن اتصالات بسته به نوع کارخانه سازنده، متفاوت بوده، ولی به طور متوسط بین 10 تا 40 بار است.
- دقت کنید که هرگز از نوار تفلون و یا چسب، برای این نوع اتصالات استفاده نشود.
- اتصالاتی که با تک ممگی گشتاور شان بسته می شود، به نیروی به اندازه 25-30 نیوتن بر متر، نیرو لازم است.
2-3-3 لوله های گاز فشار پایین
وظیفه این لوله ها، انتقال گاز فشار پایین از رگلاتور به میکسر و یا انژکتور است. جنس این لوله ها از کائوچوی مصنوعی می باشد، که با ترکیبات گاز سازگاری کامل دارد. این لوله ها را می توان توسط یک شبکه فلزی، محافظت کرد.
باید جهت نصب و استفاده از لوله های گاز فشار پایین، موارد زیر را مد نظر قرار داد:
- لوله های فشار پایین (این لوله ها در معرض فشار هایی نزدیک به فشار جو هستند) باید به اندازه کافی بلند و انعطاف پذیر بوده، تا بتوانند خود را با شکل خودرو منطبق کنند و اگر قرار بود جا به جایی ناشی از حرکت نسبی بین موتور و بدنه صورت گیرد، اتصال لوله ها از یکدیگر جدا نشود.
- لوله های فشار پایین را می توان از جنس فولاد و یا شیلنگ های انعطاف پذیر ساخت. در این صورت این لوله ها باید به شدت محافظت شوند.
- لوله های فشار پایین، باید تحمل کافی در برابر فشار کاری آن بخش از سیستم که بر روی آن کار می شود را، باید داشته باشند. طبق استاندارد، تحمل لوله، باید بیش از فشار گاز درون آن باشد.
- جنس لوله ها باید از موادی انتخاب شوند، که مقاومت لازم در برابر واکنش های شیمیایی گاز را داشته و بتوانند شرایط بد محیطی را تحمل کنند.
- این لوله ها باید مطابق با نیاز خودرو مورد استفاده قرار گیرند. معمولا آن ها را مطابق مشخصات موتور خودرو، طراحی می کنند.
- وجود زانو در مسیر لوله ها، سبب افت عملکرد آن مجموعه می گردد.